Dodatki mieszkaniowe

ZASADY PRZYZNAWANIA DODATKÓW MIESZKANIOWYCH 

Zasady przyznawania i wypłacania dodatków mieszkaniowych reguluje  Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych.

Dodatek mieszkaniowy przysługuje:

  • najemcy lub podnajemcy lokali mieszkalnych, zamieszkujący w tych lokalach;
  • osoby mieszkające w lokalach mieszkalnych, do których przysługuje im spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego;
  • osoby mieszkające w lokalach mieszkalnych znajdujących się w budynkach stanowiących ich własność oraz właściciele samodzielnych lokali mieszkalnych;
  • inne osoby mające tytuł prawny do zajmowanego lokalu mieszkalnego i ponoszące wydatki związane z jego zajmowaniem;
  • osoby zajmujące lokal mieszkalny bez tytułu prawnego, oczekujące na przysługujący im lokal zamienny albo najem socjalny lokalu.

Dodatek mieszkaniowy może przysługiwać na podstawie więcej niż jednego tytułu prawnego z wymienionych wyżej. Będzie także przysługiwał w związku z zamieszkiwaniem w jednym lokalu mieszkalnym albo zajmowaniem jednego lokalu mieszkalnego.

Dodatek mieszkaniowy nie przysługuje osobom przebywającym w:

  • domu pomocy społecznej,
  • młodzieżowym ośrodku wychowawczym,
  • schronisku dla nieletnich,
  • zakładzie poprawczym,
  • zakładzie karnym,
  • szkole, w tym w szkole wojskowej

– jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatne pełne całodobowe utrzymanie.


Dodatek mieszkaniowy dostaną wskazane wyżej osoby jeżeli w okresie 3 miesięcy poprzedzających datę złożenia wniosku o jego przyznanie średni miesięczny dochód przypadający na jednego członka gospodarstwa domowego wnioskodawcy nie przekroczył w gospodarstwie:

1) jednoosobowym – 40% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku tj. kwoty 2 862,19 zł;

2) wieloosobowym – 30% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku tj. kwoty 2 146,64 zł.

Przy wydawaniu decyzji o przyznaniu dodatku mieszkaniowego uwzględnia się kwotę przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, obowiązującego w dniu złożenia wniosku, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit.a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa powyżej wynosi obecnie 7 155,48 zł (stan na dzień 9 lutego 2024r.) 

Jeżeli średni miesięczny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego jest wyższy od określonego a kwota nadwyżki nie przekracza wysokości dodatku mieszkaniowego, należny dodatek mieszkaniowy obniża się o tę kwotę.

Za dochód uważa się dochód w rozumieniu art. 3 pkt 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych t.j. :

a) przychody podlegające opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27, art. 30b, art. 30c, art. 30e i art. 30f ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387, z późn. zm.), pomniejszone o koszty uzyskania przychodu, należny podatek dochodowy od osób fizycznych, składki na ubezpieczenia społeczne niezaliczone do kosztów uzyskania przychodu oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne,

b) dochód z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

c) inne dochody niepodlegające opodatkowaniu na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych:

– renty określone w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

– renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin,

– świadczenie pieniężne, dodatek kompensacyjny oraz ryczałt energetyczny określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach rud uranu i batalionach budowlanych,

– dodatek kombatancki, ryczałt energetyczny i dodatek kompensacyjny określone w przepisach o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego,

– świadczenie pieniężne określone w przepisach o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę Niemiecką lub Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich,

– ryczałt energetyczny, emerytury i renty otrzymywane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku działań wojennych w latach 1939-1945 lub eksplozji pozostałych po tej wojnie niewypałów i niewybuchów,

– renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego, kwoty zaopatrzenia otrzymywane przez ofiary wojny oraz członków ich rodzin, renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach 1939-1945, otrzymywane z zagranicy,

– zasiłki chorobowe określone w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych,

– środki bezzwrotnej pomocy zagranicznej otrzymywane od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych instytucji finansowych, pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów, właściwego ministra lub agencje rządowe, w tym również w przypadkach, gdy przekazanie tych środków jest dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej na rzecz podmiotów, którym służyć ma ta pomoc (tzw. „stypendia stażowe” ze środków unijnych),

– należności ze stosunku pracy lub z tytułu stypendium osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przebywających czasowo za granicą – w wysokości odpowiadającej równowartości diet z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju ustalonych dla pracowników zatrudnionych w państwowych lub samorządowych jednostkach sfery budżetowej na podstawie ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 2019 r. poz. 1040, 1043 i 1495),

– należności pieniężne wypłacone policjantom, żołnierzom, celnikom i pracownikom jednostek wojskowych i jednostek policyjnych użytych poza granicami państwa w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom, a także należności pieniężne wypłacone żołnierzom, policjantom, celnikom i pracownikom pełniącym funkcje obserwatorów w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,

– należności pieniężne ze stosunku służbowego otrzymywane w czasie służby kandydackiej przez funkcjonariuszy Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu i Służby Więziennej, obliczone za okres, w którym osoby te uzyskały dochód,

– dochody członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne,

– alimenty na rzecz dzieci,

– stypendia doktoranckie przyznane na podstawie art. 209 ust. 1 i 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. poz. 1668, z późn. zm.), stypendia sportowe przyznane na podstawie ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o sporcie (Dz. U. z 2019 r. poz. 1468, 1495 i 2251) oraz inne stypendia o charakterze socjalnym przyznane uczniom lub studentom,

– kwoty diet nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich,

– należności pieniężne otrzymywane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym osobom przebywającym na wypoczynku oraz uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób,

– dodatki za tajne nauczanie określone w ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2019 r. poz. 2215),

– dochody uzyskane z działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie zezwolenia na terenie specjalnej strefy ekonomicznej określonej w przepisach o specjalnych strefach ekonomicznych,

– ekwiwalenty pieniężne za deputaty węglowe określone w przepisach o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego „Polskie Koleje Państwowe”,

– ekwiwalenty z tytułu prawa do bezpłatnego węgla określone w przepisach o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006,

– świadczenia określone w przepisach o wykonywaniu mandatu posła i senatora,

– dochody uzyskane z gospodarstwa rolnego (właściciele i dzierżawcy),

– dochody uzyskiwane za granicą Rzeczypospolitej Polskiej, pomniejszone odpowiednio o zapłacone za granicą Rzeczypospolitej Polskiej: podatek dochodowy oraz składki na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne i obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne,

– renty określone w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich ze środków pochodzących z Sekcji Gwarancji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej oraz w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,

– zaliczkę alimentacyjną określoną w przepisach o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej,

– świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów,

– pomoc materialną o charakterze socjalnym określoną w art. 90c ust. 2 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2019 r. poz. 1481, 1818 i 2197) oraz świadczenia, o których mowa w art. 87 ust. 1 pkt. 103 i 5 oraz art. 212 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (stypendia socjalne z MOPS),

– kwoty otrzymane na podstawie art. 27f ust. 8-10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ulga na dziecko),

– świadczenie pieniężne określone w ustawie z dnia 20 marca 2015 r. o działaczach opozycji antykomunistycznej oraz osobach represjonowanych z powodów politycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 690 oraz z 2019 r. poz. 730, 752 i 992),

– świadczenie rodzicielskie,

– zasiłek macierzyński, o którym mowa w przepisach o ubezpieczeniu społecznym rolników,

– stypendia dla bezrobotnych finansowane ze środków Unii Europejskiej;

– przychody wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt. 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, pomniejszone o składki na ubezpieczenia społeczne oraz składki na ubezpieczenia zdrowotne (wynagrodzenia osób poniżej 26 roku życia zwolnione z podatku dochodowego).


W przypadku posiadania tytułu prawnego do gospodarstwa rolnego dochód z tego gospodarstwa ustala się na podstawie powierzchni gruntów w hektarach przeliczeniowych i wysokości przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego, ostatnio ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2020 r. poz. 333).


Wysokość dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej, w przypadku prowadzenia działalności opodatkowanej na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 1426, z późn. zm.), ustala się na podstawie oświadczenia wnioskodawcy lub zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego.


W przypadku ustalania dochodu z działalności podlegającej opodatkowaniu na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2020 r. poz. 1905, 2123 i 2320) przyjmuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie, w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rodziny, o którym mowa w art. 5 ust. 7a ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.


Dodatku mieszkaniowego nie przyznaje się, jeżeli jego kwota byłaby niższa niż 0,5% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej tj. kwoty 31,73 zł.


Powierzchnia użytkowa zajmowanego lokalu mieszkalnego nie może przekraczać normatywnej powierzchni użytkowej o więcej niż:

  • 30% albo
  • 50% pod warunkiem, że udział powierzchni pokoi i kuchni w powierzchni użytkowej tego lokalu nie przekracza 60%.
LICZBA CZŁONKÓW GOSPODARSTWA DOMOWEGO POWIERZCHNIA NORMATYWNA (m2) POWIERZCHNIA DOPUSZCZALNA PRZY 30% PRZEKROCZENIU POWIERZCHNI (m2) POWIERZCHNIA DOPUSZCZALNA PRZY 50% PRZEKROCZENIU POD WARUNKIEM, ŻE UDZIAŁ POWIERZCHNI POKOI I KUCHNI W POWIERZCHNI UŻYTKOWEJ TEGO LOKALU NIE PRZEKRACZA 60% (m2)
1 osoba 35 45,50 52,50
2 osoby 40 52,00 60,00
3 osoby 45 58,50 67,50
4 osoby 55 71,50 82,50
5 osób 65 84,50 97,50
6 osób 70 91,00 105,00

W przypadku zamieszkiwania w lokalu większej liczby osób, dla każdej kolejnej osoby zwiększa się normatywną powierzchnię tego lokalu o 5m2.
Normy powierzchni użytkowej podwyższa się o 15 m2  jeżeli w mieszkaniu zamieszkuje osoba niepełnosprawna poruszająca się na wózku lub osoba niepełnosprawna, jeżeli niepełnosprawność wymaga zamieszkiwania w oddzielnym pokoju. O wymogu zamieszkiwania w oddzielnym pokoju orzekają powiatowe zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności. 


Wysokość dodatku mieszkaniowego stanowi różnicę między wydatkami, o których mowa w ust. 3-6, przypadającymi na normatywną powierzchnię użytkową zajmowanego lokalu mieszkalnego, a kwotą wydatków poniesionych przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy w wysokości:

1) 15% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie jednoosobowym;

2) 12% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie 2-4-osobowym;

3) 10% dochodów gospodarstwa domowego – w gospodarstwie 5-osobowym i większym.


RODZAJE WYDATKÓW STANOWIĄCYCH PODSTAWĘ OBLICZENIA DODATKU MIESZKANIOWEGO

Wydatkami poniesionymi przez osobę ubiegającą się o dodatek mieszkaniowy są świadczenia okresowe ponoszone przez gospodarstwo domowe w związku z zajmowaniem lokalu mieszkalnego.

Do wydatków zaliczamy:

1) czynsz;

1a)  koszty, o których mowa w art. 28 ust. 3 pkt 2 ustawy z dnia 26 października 1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego (Dz. U. z 2019 r. poz. 2195 oraz z 2021 r. poz. 11);

2) opłaty związane z eksploatacją i utrzymaniem nieruchomości w częściach przypadających na lokale mieszkalne w spółdzielni mieszkaniowej;

3) zaliczki na koszty zarządu nieruchomością wspólną;

4) odszkodowanie za zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego;

5) inne niż wymienione w pkt 1-4 opłaty za używanie lokalu mieszkalnego;

6) opłaty za energię cieplną, wodę, ścieki, odpady i nieczystości ciekłe;

7) wydatek stanowiący podstawę obliczania ryczałtu na zakup opału.

Nie stanowią wydatków, wydatki poniesione z tytułu:

1) ubezpieczeń, podatku od nieruchomości, opłat za wieczyste użytkowanie gruntów;

1a)  rocznych opłat przekształceniowych, o których mowa w ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2040);

2) opłat za gaz przewodowy, energię elektryczną, dostarczane do lokalu mieszkalnego (domu jednorodzinnego) na cele bytowe.


Wymagane dokumenty

PODSTAWOWE DOKUMENTY:

  • Wniosek o przyznanie dodatku mieszkaniowego potwierdzony przez zarządcę lub osobę uprawnioną do pobierania należności za lokal mieszkalny.
  • Deklaracja o wysokości dochodów  wszystkich członków gospodarstwa domowego.

DODATKOWE DOKUMENTY:

  • Umowa najmu/podnajmu wraz z aneksami (dot. aktualnej opłaty eksploatacyjnej, stawki czynszu, opłaty za C.O., rozliczenie kosztów zużycia wody oraz odprowadzania ścieków)
  • Akt własności domu jednorodzinnego lub lokalu w budynku wielorodzinnym
  • Dokument potwierdzający inny tytuł prawny
  • Wyrok sądowy lub dokument potwierdzający uprawnienie do lokalu zamiennego lub socjalnego
  • Zaświadczenie organu właściwego w sprawie wydania pozwolenia na budowę, potwierdzające powierzchnię użytkową oraz wyposażenie techniczne domu – właściciel domu jednorodzinnego.
  • W przypadku osoby niepełnosprawnej orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół d/s Orzekania o Niepełnosprawności jeśli uwzględnia konieczność zamieszkiwania w oddzielnym pokoju (punkt 10 orzeczenia); w przypadku osoby poruszającej się na wózku inwalidzkim – orzeczenie o stopniu niepełnosprawności
    i zaświadczenie lekarskie potwierdzające fakt poruszania się na wózku inwalidzkim.

RODZAJE DOKUMENTÓW ZE WZGLĘDU NA ŹRÓDŁO DOCHODÓW

Osoby PRACUJĄCE na podstawie umowy o prace, umowy zlecenia lub umowy o dzieło:

  • zaświadczenie o dochodach wystawione przez zakład pracy

Osoby prowadzące DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ na zasadach ogólnych:

  • zaświadczenie o wysokości dochodów z prowadzonej działalności gospodarczej potwierdzone przez Biuro Rachunkowe lub zaświadczenia wydanego przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego

Osoby prowadzące DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego lub karty podatkowej:

  • zaświadczenie wydane przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego o wysokości przychodu oraz o wysokości i formie opłacanego podatku dochodowego

Osoby prowadzące GOSPODARSTWO ROLNE:

  • zaświadczenie właściwego organu gminy potwierdzające dochód z posiadanego przez wnioskodawcę gospodarstwa rolnego wyliczony w oparciu o ilość hektarów przeliczeniowych.

Osoby BEZROBOTNE:

  • zaświadczenie o wysokości świadczeń wypłacanych przez PUP

Osoby UCZĄCE SIĘ:

  • zaświadczenie o wysokości płatnych praktyk ze szkół zawodowych
  • zaświadczenie o kontynuacji nauki na studiach wyższych i o wysokości ewentualnego stypendium naukowego i/lub socjalnego wystawione przez dziekanat uczelni.

EMERYCI/RENCIŚCI

  • ostatnia decyzja emerytalna/rentowa
  • zaświadczenie z ZUS potwierdzające wysokość świadczeń otrzymanych w poszczególnych miesiącach uwzględniające kwoty netto, potrącenia i dodatki.

Osoby otrzymujące ALIMENTY:

  • Wyrok sądu zasądzający alimenty na członka rodziny lub ugoda alimentacyjna, zaświadczenie komornika o wysokości wyegzekwowanych alimentów lub przekazy lub przelewy pieniężne dokumentujące faktyczną wysokość otrzymanych alimentów, decyzja przyznająca świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Uwaga: w trakcie przyjmowania wniosku mogą wyniknąć okoliczności, które trzeba będzie wyjaśnić poprzez dostarczenie dodatkowych dokumentów.